thảm họa đầu cơ và sự cuồng loạn của đám đông
Chào mừng bạn đến với Tulato -Túi lan tỏa tri thức – Góp sức thành công. Thật vui khi được tiếp tục đồng hành cùng bạn trên hành trình khám phá tri thức mới.
Hơn 200.000 tài khoản chứng khoán đã được mở mới trong tháng 11/2021. Đây là con số kỷ lục trong lịch sử 21 năm mở ra thị trường chứng khoán. Điều này cho thấy người người nhà nhà đều đã bắt đầu quan tâm đến trò chơi thú vị này. Tuy nhiên, chứng khoán không phải một thị trường “dễ nuốt”, đặc biệt là với ai chưa nắm rõ “luật”. Để nhanh nhập cuộc mà “bách chiến bách thắng” thì cách hiệu quả nhất chính là học hỏi kinh nghiệm được đúc kết bởi những chuyên gia đi trước.
Các chuyên gia chứng khoán đã không ngừng đưa ra những lý thuyết và phương pháp luận tân tiến để áp dụng trong đầu tư. Và cuốn sách “Tâm lý thị trường chứng khoán” mà Tulato giới thiệu sau đây sẽ đưa ra những lời khuyên bổ ích, kiến thức thực tế về kinh doanh chứng khoán, giúp chúng ta thay đổi cách nhìn đã cũ về thị trường này.
George Charles Selden – tác giả của cuốn sách “Tâm lý thị trường chứng khoán”. Ông xuất thân là nghiên cứu sinh tại Đại học Columbia; từng bắt đầu với những công việc như: phóng viên tin tức, chuyên viên thống kê và còn là biên tập viên của tạp chí Wall Street Journal. Nhưng ông đã biến cuộc sống của mình thêm phần thú vị với những công việc không quá liên quan đến ngành nghề đã được đào tạo. Những cuốn sách của Selden viết không nhiều, nhưng “Tâm lý thị trường chứng khoán” là tác phẩm đủ để khẳng định những tri thức của ông để lại cho các nhà giao dịch, dù là trực tiếp hay gián tiếp. Hơn ai hết, tác giả luôn muốn những giá trị học thuật này sẽ là nền tảng cơ bản giúp nhà giao dịch có cái nhìn sâu sắc hơn về thị trường chứng khoán.

“Tâm lý thị trường chứng khoán” xuất bản lần đầu năm 1912, dù đã ra mắt từ rất lâu nhưng cho đến hiện tại nó vẫn còn nguyên giá trị. Như chính tác giả đã nói, khi bạn nhận thức đúng về tâm lý đám đông, cũng là lúc bạn có thể bước vào thị trường chứng khoán và khám phá những điều thú vị và hơn cả là những bí mật ẩn giấu sau trò chơi kinh doanh vĩ đại nhất mọi thời đại. Một cuốn sách nhỏ gọn chỉ tầm 200 trang, qua 8 phần trình bày rất dễ hiểu và logic, tác giả đưa ra một số lời khuyên rất hữu ích cho các nhà đầu tư cá nhân, đó là:
Thứ nhất, vòng quay đầu cơ.
Trong phần này, tác giả đề cập đến 2 khía cạnh liên quan đến tâm lý đầu tư chứng khoán. Thứ nhất, tâm lý của công chúng sẽ có tác động như thế nào tới thị trường? Thị trường bị tác động bởi tâm lý đó sẽ diễn biến ra sao? Thứ hai, tâm lý của một nhà đầu tư hay kinh doanh sẽ ảnh hưởng thế nào tới khả năng đạt được lợi nhuận của họ? Liệu họ có vượt qua được khó khăn do chính những kỳ vọng, lo sợ, sự dè dặt cũng như ngoan cố của bản thân gây ra hay không?
Tác giả cho rằng 2 khía cạnh này có tầm quan trọng tương đương nhau trong chứng khoán và ông sẽ giải thích, phân tích chúng một cách chi tiết nhất thông qua nội dung của chương này.
Thứ 2, suy luận ngược và những hệ lụy
Một trong những câu nói hay nhất của George Charles Selden về tâm lý thị trường chứng khoán được ông nhắc đến cuốn sách này đó là: “Chỉ những nhà kinh doanh có kinh nghiệm mới có được linh cảm. Những tay mới vào nghề, hay những kẻ không hề theo dõi sát sao những yếu tố kỹ thuật của thị trường chắc chắn chỉ đang làm trò cười khi nói về “linh cảm” của bản thân”.
Nhiều nhà đầu tư cá nhân thường có lối suy luận ngược dẫn đến những hậu quả khó lường. Để thành công, hãy tuân theo lẽ tự nhiên; giữ cho đầu óc tỉnh táo và cởi mở, tránh suy diễn xa xôi. Đừng vận dụng lối suy luận lắt léo trước những sự thực hiển nhiên và cố bênh vực sự sai lầm của bản thân. Bởi quan điểm của một người đang nắm giữ một triệu đô-la cổ phiếu sẽ có sức nặng gấp năm lần quan điểm của tổng số năm trăm người trong đó mỗi người chỉ sở hữu có một nghìn cổ phiếu.

Trong các phần tiếp theo của cuốn sách, Charles Selden sẽ chỉ ra vấn đề của các nhà giao dịch thường xuyên mắc phải, đó là nhầm lẫn khi đầu tư.
Nhầm lẫn giữa hiện tại và tương lai – dự báo
Sai lầm của rất nhiều nhà đầu tư đang mắc phải đó là họ dựa vào những gì đã xảy ra trong quá khứ để làm kết quả đầu tư luôn hiện tại hoặc tương lai. Nhà đầu cơ thông minh là người biết phân tích, đánh giá các dấu hiệu từ trước đó làm cơ sở để quyết định đầu tư hay không. Sự biến động giá theo chiều hướng đón đầu một sự kiện như vậy chính là “dự báo”, một điều rất quan trọng trong đầu tư chứng khoán.
Khi có bất kỳ sự kiện nào xảy ra trên thị trường, cách phản ứng tốt nhất là không được coi những biến động về giá cả thành các quy luật, các chỉ số,… Trong phần lớn các trường hợp, vấn đề nào cũng có thể được giải quyết, nhưng các nhà đầu tư cần học cách nhìn vào tương lai và coi hiện tại chỉ như một sự chỉ dẫn cho tương lai ấy.
Nhầm lẫn giữa cái riêng và cái chung
Cái chung và riêng mà tác giả bàn đến trong phần này chính là sự phân biệt giữa thực tế thị trường và kỳ vọng của bản thân. Sự nhầm lẫn giữa chúng sẽ khiến cho nhà đầu tư dễ bị lay động trước những quyết định quan trọng.
Để thành công, một nhà đầu tư phải quên đi lợi nhuận lẫn thua lỗ, sự chênh lệch giữa giá cả hiện tại và mức giá mà họ đã mua vào hay bán ra và phải gắn suy nghĩ của mình vào thực tế thị trường. Nếu thị trường đi xuống, hãy bán ra, bất kể đang có lãi hay là thua lỗ, bất kể đã mua vào cả năm hay chỉ vừa mới vài phút trước.
Thứ 4, Tâm lý nhà đầu tư cá nhân
Đây có lẽ là nội dung quan trọng nhất mà tác giả muốn đề cập trong cuốn sách này. Không viết một cách vòng vo, tác giả đã chỉ ra trực tiếp những sai lầm trong tâm lý của nhà đầu tư cá nhân mà rất nhiều người mắc phải, đó là 99 trong số 100 nhà kinh doanh luôn tin tưởng rằng thị trường sẽ còn đi lên khi nó đã ở đỉnh và còn đi xuống khi đã ở đáy.
Tác giả còn đề xuất hướng giải quyết hữu ích giúp ích cho nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán như:
– Mục đích chính của bạn là phải luôn giữ cho đầu óc minh mẫn và tỉnh táo.
– Hãy hành động dựa trên đánh giá của bản thân hoặc dựa hoàn toàn vào đánh giá của người khác.
– Khi còn nghi ngờ, hãy rời xa thị trường. Trì hoãn sẽ đỡ tốn kém hơn là thua lỗ.
– Hãy cố gắng nắm bắt xu hướng cảm xúc. Dù nó có thể tạm thời đi ngược lại những gì các yếu tố cơ bản đang chỉ ra, nhưng đi ngược lại nó không phải là một phương cách hiệu quả.
– Đừng theo đuổi những gì bạn cho là không còn hợp lý, bởi chỉ những nhà kinh doanh có kinh nghiệm mới có được linh cảm đầu tư đúng. Những ai chỉ mới chập chững bước vào thị trường này hãy sát sao theo dõi những yếu tố kỹ thuật của thị trường để nâng cao kinh nghiệm cho bản thân nhé!

Dù được hình thành và phát triển trong suốt 20 năm qua, nhưng thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn khá non trẻ và có phần hỗn loạn, dễ bị đầu cơ, thao túng. Tâm lý của các nhà đầu tư còn yếu, dễ bị dẫn dắt và chi phối bởi tâm lý đám đông (bầy đàn) nên khiến thị trường có những phen chao đảo đến các chuyên gia khó đoán được. Sau nỗ lực làm thanh sạch thị trường của Nhà nước trong nửa đầu năm 2022, tôi hy vọng bạn đọc tự trang bị cho mình những tri thức hữu ích và chuẩn bị tâm lý vững chắc khi tham gia thị trường xanh đỏ.
Và lúc này “Tâm lý thị trường chứng khoán” là cuốn sách không thể bỏ qua đối với bất kể nhà đầu tư nào, nhất là đối với ai mới tham gia đầu tư. Cuốn sách không nặng về kiến thức chuyên môn, mà đều là những điều cơ bản của thị trường và tâm lý thị trường diễn biến ra sao trong từng thời kì. Như nhà đầu tư vĩ đại thế kỷ XX, Ben Graham từng nhận xét rằng: “Đầu cơ cổ phiếu chủ yếu là câu chuyện xoay quanh việc anh A cố gắng nghĩ xem anh B, C và D đang nghĩ gì – trong khi B, C và D cũng cố làm y như thế.” Nắm được tâm lý thị trường, bạn sẽ tự tin hơn và có những quyết định sáng suốt hơn trong chiến lược kinh doanh của mình.
Mặc dù nội dung sách xoay quanh các vấn đề diễn ra trên thị trường chứng khoán nhưng các bạn vẫn hoàn toàn có thể áp dụng chúng trên các thị trường tài chính khác như ngoại hối hay tiền điện tử vì tâm lý đám đông trên những thị trường này có tính chất tương tự nhau. Cuốn sách sẽ giúp bạn mở rộng cánh cửa chứng khoán để tăng thu nhập bị động cho chính mình. Và nếu bạn đang là một nhà đầu tư, nhà giao dịch thì chắc chắn không nên bỏ qua cuốn sách tuyệt vời này nhé!
Cảm ơn bạn đã dành thời gian lắng nghe review cuốn sách “Tâm lý thị trường chứng khoán” từ Tulato. Nếu yêu thích những nội dung chúng mình chia sẻ, hãy nhấn like, subscribe để có thể đón xem những video sớm nhất nhé! Cảm ơn bạn đã theo dõi Tulato. Tạm biệt và hẹn gặp lại…
