Review Sách Giết con chim nhại
tiểu thuyết nổi tiếng về phân biệt chủng tộc và định kiến xã hội
Chào mừng bạn đến với Tulato -Túi lan tỏa tri thức – Góp sức thành công. Thật vui khi được tiếp tục đồng hành cùng bạn trên hành trình khám phá tri thức mới.
“Giết con chim nhại” của tác giả Harper Lee là tác phẩm kinh điển của nền văn học Mỹ từng tạo ra cơn sốt trên toàn thế giới. Xuất bản vào 1960, trong thời kỳ mà phân biệt chủng tộc còn cực kỳ khủng khiếp, thì tiểu thuyết “Giết con chim nhại” viết nên để thể hiện sự trân trọng, đồng cảm với người da đen, cũng như thắng thắn chỉ ra những sự suy đồi, định kiến của xã hội… khiến nó nghiễm nhiên trở thành một trong 35 cuốn sách nên đọc trong đời bởi tính nhân văn sâu sắc ẩn sau từng trang giấy. Ngày hôm nay, Tulato sẽ giúp bạn tìm hiểu về cuốn sách giá trị này nhé.
Tác giả Harper Lee sinh năm 1926, lớn lên ở Monroeville, Alabama, Hoa Kỳ. Khi còn là sinh viên, bà từng là cây bút uy tín trên các tạp chí văn học trong trường như Huntress ở Huntingdon và tạp chí hài Rammer Jammer ở Đại học Alabama. Harper Lee đã dành hai năm rưỡi miệt mài để hoàn thành cuốn tiểu thuyết “Giết con chim nhại”.
Ngay sau khi xuất bản, cuốn sách đã khiến nước Mỹ nói riêng và cả thế giới nói chung phải “dậy sóng” bởi nội dung độc đáo, táo bạo. Nó đã giúp Harper đạt giải thưởng Pulitzer danh giá vào năm 1961 cho hạng mục tiểu thuyết và được Tổng thống George W. Bush trao Huân chương Tự do của Tổng thống – Huân chương cao quý nhất dành cho công dân vì những đóng góp cho nền văn học Mỹ. “Giết con chim nhại” tác phẩm đầu tay và cũng là cuối cùng của nữ nhà văn Harper Lee.
“Giết con chim nhại” được lấy bối cảnh cuộc sống ở thị trấn Maycomb, miền Nam nước Mỹ, viết về vấn đề nổi lên gây tranh cãi lúc bấy giờ – nạn phân biệt chủng tộc. Mở đầu và xuyên suốt tác phẩm là lời kể và góc nhìn của cô bé Scout về những trò chơi cùng anh trai Jem và cậu bạn Dill, về những người hàng xóm, và đặc biệt là về người bố luật sư Atticus với cách giáo dục tuyệt vời của ông.
Cho dù được kể dưới góc nhìn của một cô bé, cuốn sách “Giết con chim nhại” không hề né tránh bất kỳ vấn đề nào. Đằng sau những suy nghĩ ngây thơ, trong sáng của trẻ nhỏ là nhiều vấn nạn của xã hội Mỹ thập niên 1960 được lồng ghép và hiện lên rõ rệt, một xã hội vẫn còn có sự kỳ thị sắc tộc, còn nhiều định kiến.
Phải kể đến đầu tiên chính là chàng trai da màu hiền lành Tom Robinson bị kết tội hiếp dâm một phụ nữ da trắng dù không có bằng chứng thuyết phục. Nói thẳng ra, Robinson vô tội, nhưng đến cuối cùng, chàng trai ấy vẫn bị kết án, vẫn phải bỏ mạng vì thứ định kiến vô lý. Miền Nam nước Mỹ bảo thủ vốn đang làm giàu trên thân xác những người nô lệ da đen không dễ gì chấp nhận sự bình đẳng với những người đã từng thuộc tầng lớp thấp nhất xã hội.
Dù biết cuộc bào chưa sẽ thất bại, nhưng luật sư Atticus vẫn đứng lên giành lại nhân quyền cho Tom và nhận luôn cả sự lên án của cả cộng đồng người da trắng trong xã hội. Dù biết trong cuộc chiến với chính người thân quen và bạn bè này, phần trăm thắng chỉ là một phần nghìn, ông Atticus vẫn kiên định với lựa chọn của mình – sống với đúng lương tâm và niềm tin bản thân. Ông đơn độc đấu tranh, không chỉ cho Tom, mà còn cho chính ông, cho các con và cho một sự thay đổi. Bằng trí tuệ khôn ngoan và trái tim ấm áp của mình, ông Atticus đã đem lại sự xúc động lớn cho thế hệ những người da đen, cho những tấm lòng vẫn còn tin vào thế giới bình đẳng. Dù vậy, tác giả Harper Lee vẫn phải cất lên một tiếng thở dài tiếc nuối cho kết thúc của Tom Robinson. “Bố Atticus đã sử dụng mọi công cụ sẵn có cho người tự do để cứu Robinson, nhưng trong tòa án bí mật của trái tim con người, bố Atticus không có cơ hội.”
Nội dung nổi bật thứ hai của cuốn sách “Giết con chim nhại” là câu chuyện về Boo Radley. Ông từng bị kết tội gây rối trật tự công cộng và bị mang tiếng là chơi với bạn xấu khi còn trẻ. Vì nỗi xấu hổ đó, ông đã ở trong nhà trong suốt hơn mười năm liền. Bản thân Boo Radley đơn thuần vì không muốn tiếp xúc với xã hội bên ngoài nữa nhưng ông lại bị mọi người biến thành một kẻ nguy hiểm, bí ẩn và xấu xa trong thị trấn. Nhưng chính ông lại là người quan tâm đến lũ trẻ và giết Bob Ewell để cứu hai đứa con của Atticus khỏi sự trả thù của hắn. Atticus và vị cảnh sát trưởng đã quyết định dựng ra câu chuyện Ewell tự ngã lên con dao của chính hắn thay vì bắt Boo Radley về điều tra. Nhưng việc này vẫn khiến Boo Radley bị rào cản tâm lý khi có quá nhiều người quan tâm và chú ý đến vụ án của mình như vậy.
Trong “Giết con chim nhại”, tác giả Harper Lee xây dựng “chim nhại” thành biểu tượng của sự ngây thơ trong sạch, đại diện cho tính cách thiện tâm của con người nhưng bị hủy hoại vì cái xấu trong xã hội. Chim nhại chẳng làm gì khác ngoài đem tiếng hót đến cho ta thưởng thức. Chúng là biểu tượng của sự trong sáng và tốt đẹp, do đó, giết chim nhại là một tội lỗi. Không chỉ là ẩn dụ cho sự hiền lành, lòng tốt, chim nhại trong cuốn tiểu thuyết này còn biểu tượng cho số phận con người, đặc biệt là số phận con người trong xã hội nhiều thành kiến như xã hội Mỹ những năm 1930. Trong tác phẩm, chim nhại được gắn với hình ảnh những nạn nhân vô tội trong thị trấn Maycomb, trong đó có Tom Robinson và Boo Radley.
Bên cạnh vấn đề phân biệt chủng tộc, cuốn sách “Giết con chim nhại” còn đan xen cách nhìn về cuộc đời, về niềm tin và tấm lòng chân thành qua cách dạy con của người bố Atticus và những mẩu chuyện của những con người xung quanh trong thị trấn Maycomb. Atticus là một người cha nghiêm khắc nhưng cũng tràn đầy tình yêu thương. Ông luôn dạy con đánh giá mọi sự vật, sự việc một cách khách quan. Hình ảnh cô bé Scout cuộn tròn trong lòng bố mỗi giờ đọc báo hay khi hiếu kỳ với đủ thứ chuyện truyền đến người đọc thứ tình cảm nuông chiều trìu mến của người cha dành cho con gái nhỏ. Và ngày nay khoa học cũng cho rằng việc đặt trẻ trong lòng và đọc sách cho trẻ là một phương pháp nuôi dạy con hiệu quả khi giúp tạo sự gắn kết bền chặt giữa cha mẹ và con cái cũng như nuôi dưỡng tình yêu sách cho trẻ.
Có lẽ, mỗi độc giả ở từng lứa tuổi sẽ tìm cho mình những bài học khác nhau khi đọc tác phẩm này. Những độc giả nhí sẽ tìm thấy các trò nghịch ngợm và cách nhìn dí dỏm về thế giới xung quanh trước những miêu tả thói quen và tính cách của các bạn nhỏ trong sách. Bởi trẻ con luôn tò mò và muốn khám phá mọi thứ xung quanh, hứng thú với những cái mới, những chi tiết tưởng chừng như rất nhỏ nhưng lại hình thành nên một thế giới trẻ thơ đúng nghĩa. Còn người lớn lại tìm ra điều thú vị sâu xa trong tình cha con nhà Atticus, và đặc biệt là tình người trong cuộc sống.
Trong phần thay lời bạt của ấn bản Giết con chim nhại do Nhã Nam phát hành, dịch giả Phạm Viêm Phương từng chia sẻ: “Giết con chim nhại là một tiểu thuyết viết về trẻ con nhưng không độc giả nào nghĩ mình đang đọc sách thiếu nhi vì những vấn đề nó đặt ra là quá lớn, ngoài khả năng giải quyết của cá nhân. Nhưng tất yếu mỗi người phải góp phần vào cuộc chiến chống bất công và thành kiến này, như Atticus nói, “cho dù chúng ta đã bại một trăm năm trước khi chúng ta bắt đầu thì đó cũng đâu phải là lý do khiến chúng ta không cố gắng,” khi ông quyết tâm bào chữa cho Tom Robinson dù biết chắc mình sẽ thua kiện.”
Ở thời điểm hiện tại, vấn nạn phân biệt chủng tộc đã không còn quá gay gắt như lúc bấy giờ. Tuy nhiên “Giết con chim nhại” vẫn là minh chứng cho một giai đoạn khó quên trong lịch sử về sự bất bình đẳng trong xã hội. Thông điệp yêu thương trải khắp các chương sách là một trong những lý do khiến tác phẩm giữ sức sống lâu bền của mình trong trái tim độc giả ở nhiều quốc gia, nhiều thế hệ. Qua cuốn sách này, quan trọng hơn hết là những giá trị đạo đức của giáo dục mang lại, bất cứ thế hệ và xã hội nào chúng ta cũng cần phải học hỏi và trân trọng.
Cảm ơn bạn đã dành thời gian lắng nghe review cuốn sách “Giết con chim nhại” từ Tulato. Nếu yêu thích những nội dung chúng mình chia sẻ, hãy nhấn like, subscribe để có thể đón xem những video sớm nhất nhé! Tạm biệt và hẹn gặp lại…
