Review sách 21 Bài Học Cho Thế Kỷ 21
cuốn sách dẫn bạn vào tương lai của khoa học công nghệ
Chào mừng bạn đến với Tulato -Túi lan tỏa tri thức – Góp sức thành công. Thật vui khi được tiếp tục đồng hành cùng bạn trên hành trình khám phá tri thức mới.
Trước “21 bài học cho thế kỷ 21″ Yuval Noah Harari đã trở thành ngôi sao với hai cuốn sách xuất sắc, Sapiens và Homo Deus, nhìn về quá khứ và tương lai của loài người. Cuốn sách thứ ba của ông “21 bài học cho thế kỷ 21” nhìn vào hiện tại, với 21 bài phân tích ngắn bao quát những vấn đề cấp bách nhất mà chúng ta phải đối mặt ngày nay: công việc, bình đẳng, chủ nghĩa dân tộc, chính trị, công lý, hậu sự thật, giáo dục, và một số khác. Những người quen thuộc với công việc của Harari sẽ tìm thấy trong cuốn sách này nhiều mối quan tâm đặc biệt của ông: sự trỗi dậy của AI và dữ liệu; tính hư cấu của các thể chế định hình cấu trúc xã hội của chúng ta; sự sụp đổ của nền dân chủ.
Yuval Noah Harari là nhà sử học người Israel và là giáo sư Khoa Lịch sử tại Đại học Hebrew Jerusalem. Ông có nhiều bài viết và sách liên quan đến lịch sử, tự do, ý chí, trí thông minh và hạnh phúc. Những cuốn sách bán chạy nhất của ông là Sapiens: Lược sử loài người (2014), Homo Deus: Lược sử tương lai (2016) và 21 bài học cho thế kỷ 21 (2018).
Những mối quan tâm này đã được thảo luận và tranh luận trong các cuốn sách trước đây của ông và trong nhiều bài giảng và ấn phẩm sau đó. Nhưng bằng việc đóng khung những mối quan tâm này như một phân tích về quá khứ hoặc dự báo về tương lai, khiến những mối đe dọa mà chính chúng gây ra dường như có vẻ xa vời và mang tính giả thuyết.
Trong cuốn sách này, Harari đưa ra những phân tích của mình trong hiện tại. Mức độ nghiêm trọng của những gì đang bị đe dọa – ví dụ, những thay đổi căn bản trong cấu trúc xã hội, nơi mà mối đe dọa lớn nhất đối với đa số loài người là trở nên “không liên quan”; sự kết thúc của dân chủ; sự chuyển đổi phân biệt chủng tộc thành chủ nghĩa văn hóa – sẽ là mục tiêu dễ dàng cho một kịch bản “diệt vong và u ám” đáng buồn.
Sợ hãi không giúp giải quyết vấn đề
Không thừa nhận sự lạc quan vô cớ, Harari đã thành công trong việc mang đến cho chúng ta một quan điểm ổn định, hợp lý về hậu quả của những gì chúng ta đang thấy xung quanh mình ngày nay.
Nó có thể đáng sợ, nhưng lời khuyên đầu tiên của ông ấy là đừng nhượng bộ sự sợ hãi. Về chủ đề này, chương về Chủ nghĩa khủng bố như là một tiểu luận tuyệt vời về việc nỗi sợ hãi không giúp chúng ta giải quyết vấn đề. Harari không bác bỏ mối đe dọa khủng bố mà thay vào đó đưa ra những lý lẽ vững chắc để đối trọng với sự hoảng loạn mà chủ nghĩa khủng bố muốn kích động.
Tranh cãi về trí thông minh nhân tạo AI
Theo bước chân của “Homo Deus”, Harari lập luận một cách thuyết phục rằng sự sáng tạo sẽ là một tính năng của AI. Cho đến nay, sự sáng tạo được coi là một đặc tính vốn có của con người; nhưng đã có bằng chứng về các hệ thống AI về mặt nào cũng sáng tạo hơn và hiểu biết hơn rất nhiều so với con người.
Harari cũng cảnh báo chúng ta về nguy cơ mà hệ thống AI có thể mang lại, và cuộc tranh luận hiện tại về vấnđề đạo đức trong AI là một lời nhắc nhở về mức độ sâu sắc của vấn đề này.
Hệ quả của những tiến bộ đáng kinh ngạc trong xử lý dữ liệu và truyền thông là sự sụp đổ của nền dân chủ, ủng hộ “chế độ độc tài kỹ thuật số”. Harari chỉ ra cách dân chủ – một hệ thống phi tập trung – vượt trội hơn nhiều so với các cấu trúc tập trung khi sự phức tạp của các vấn đề xã hội, kinh tế và chính trị tăng lên theo cấp số nhân trong thế kỷ trước.
Nhưng ngày nay chúng ta đang chứng kiến điều ngược lại: các cấu trúc tập trung, được hỗ trợ bởi AI hiệu quả hơn trong việc quản lý các hệ thống phức tạp như các quốc gia, tạo ra các hình thức chính phủ mới mà ông gọi là “chế độ độc tài kỹ thuật số”.
Nỗi lo về sự “không thích hợp” của phần lớn nhân loại
Trên hết, bất bình đẳng không chỉ có nghĩa là sự tập trung của cải vào tay một số ít tầng lớp thượng lưu, mà còn có nghĩa là tiếp cận với văn hóa, giáo dục, y tế và hơn thế nữa. Kết quả là: cả một lớp người sẽ trở nên “không thích hợp”, không có bất kỳ địa vị, nguồn lực và cơ hội nào để đóng một vai trò nào đó trong xã hội.
Lối thoát
Tuy nhiên, phần cuối của cuốn sách có thể đưa chúng ta ra khỏi một viễn cảnh đáng lo ngại. Giáo dục được mô tả như một trụ cột để con người có thể định hình, thay vì được định hình bởi công nghệ.
Chương cuối cùng là một món quà nhỏ để nhắc nhở chúng ta rằng thiền định và khả năng quan sát của chúng ta là những ngọn đèn dẫn đường trong thời điểm hỗn loạn này. Chương cuối đột nhiên trở nên rất cá nhân, và Harari bộc lộ cách suy nghĩ và cách đối phó của riêng mình với tất cả các vấn đề đã được thảo luận một cách hợp lý trước đó. Chúng ta có thể làm theo phương pháp của anh ấy hoặc không, nhưng chắc chắn đây là điều an ủi khi biết rằng tất cả chúng ta, cuối cùng vẫn phải chịu trách nhiệm cho tương lai của mình.
Tulato hi vọng cuốn sách này sẽ thật sự bổ ích và hỗ trợ hiệu quả cho công việc học tập của bạn. Nếu yêu thích những nội dung chúng mình chia sẻ, hãy nhấn like, subscribe để có thể đón xem những video sớm nhất nhé! Cảm ơn bạn đã theo dõi Tulato. Tạm biệt và hẹn gặp lại…
