Chờ Đến Mẫu Giáo Thì Đã Muộn
đi tìm thời điểm vàng để tạo nên sự phát triển toàn diện cho trẻ
Chào mừng bạn đến với Tulato -Túi lan tỏa tri thức – Góp sức thành công. Thật vui khi được tiếp tục đồng hành cùng bạn trên hành trình khám phá tri thức mới.
Đối với các bậc phụ huynh, việc giáo dục nên một đứa trẻ ngoan ngoãn, vui vẻ, phát triển vượt trội cả về trí tuệ lẫn thể chất luôn là sự ưu tiên hàng đầu. Nhưng nếu chờ khi trẻ đến trường thì có quá muộn? Liệu có quá sớm khi áp dụng một phương pháp giáo dục cho trẻ từ 0 đến 3 tuổi? Hãy cùng Tulato đi tìm câu trả lời cho những thắc mắc trên qua quyển sách “Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn” nhé!
“Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn” là một trong những quyển sách về nuôi dạy con được các phụ huynh Nhật ưa thích nhất. Sách được viết bởi Ibuka Masaru, nhà đồng sáng lập công ty Công nghệ Viễn thông Tokyo, tiền thân của công ty Điện tử Sony. Ông còn là nhà sáng lập kiêm chủ tịch của Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Giáo dục Trẻ Tuổi Ấu Thơ.
Với hơn 25 năm tham gia vào việc nghiên cứu giáo dục trẻ tuổi ấu thơ cũng như sinh lý học não và di truyền học, Ibuka Masaru nhận định rằng trẻ sơ sinh và trẻ ở thời kỳ bú sữa mẹ có khả năng lĩnh hội kiến thức vô hạn. Do đó, giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi là giai đoạn cực kỳ quan trọng trong việc giáo dục nên một đứa trẻ phát triển toàn diện. Vậy chúng ta nên tiến hành quá trình giáo dục sớm này như thế nào? Cùng bắt đầu tìm hiểu qua ba nội dung chính của sách nhé!
Chương 1: Khả năng trí tuệ của trẻ được quyết định trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi.
Chương này đi sâu vào việc trả lời câu hỏi “tại sao không nên bỏ lỡ giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi trong hành trình giáo dục trẻ nhỏ?”.
Những nghiên cứu khoa học uy tín chỉ ra rằng sự phát triển não bộ ở con người đến năm 3 tuổi đã hoàn thiện từ 78 – 80% và 70 – 80% khả năng kết nối của các tế bào não cũng được hình thành trong giai đoạn này. Nếu ví bộ não con người như một chiếc máy tính thì giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi giống như giai đoạn lắp đặt ổ cứng (bộ phận quan trọng nhất của máy), còn giai đoạn sau 3 tuổi sẽ giống như phần mềm (chỉ là bộ phận cần có để sử dụng những tính năng máy tính). Do đó, các bậc cha mẹ nên dạy con cái gì và dạy như thế nào là vấn đề cần được ưu tiên hàng đầu trong giáo dục trẻ tuổi ấu thơ.
Nhiều phụ huynh cho rằng, trẻ dưới 3 tuổi chưa biết gì nên việc giáo dục trẻ trong thời điểm này là có phần khắc nghiệt, không cần thiết. Tuy nhiên, chính vì trẻ như một tờ giấy trắng nên việc giáo dục càng diễn ra thuận lợi hơn. Tác giả nhận định “Trí tuệ và khả năng của trẻ sơ sinh được quyết định toàn bộ sau khi ra đời, tùy thuộc vào việc nuôi dạy của cha mẹ”.
Dù vậy, việc bắt đầu giáo dục trẻ sớm không đồng nghĩa với việc đứa trẻ đó sẽ trở thành thiên tài. Do đó, không nên vì sự kỳ vọng của phụ huynh mà dẫn đến nhầm lẫn về “giai đoạn nuôi dạy nghiêm khắc” với “giai đoạn để trẻ tự do”. Vì chung quy thì việc trẻ phát huy tối đa khả năng và việc trẻ có một tuổi thơ vui vẻ đều quan trọng như nhau.
Một điều vô cùng quan trọng khác được đề cập trong chương này là tuyệt đối không được áp dụng nhận định về “dễ” và “khó” lên con trẻ. Có thể bạn cho rằng những kiến thức này là quá khó đối với một đứa trẻ trong độ tuổi từ 0 đến 3, nhưng thực ra trẻ có thể lĩnh hội mọi kiến thức nó được tiếp xúc từ ngoại ngữ đến âm nhạc, hội họa,…
Bên cạnh đó, tác giả cũng đề cập đến những phát hiện lý thú như trẻ 3 tháng tuổi có thể cảm thụ nhạc của Bach hay trẻ 6 tháng tuổi có thể bơi,…
Chương 2: Hãy tạo ra môi trường để trẻ phát huy hết khả năng của mình.
Chỉ ra tác động to lớn của môi trường sống đến sự phát triển nhận thức của trẻ.
Thông qua những trường hợp thực tế (cả tích cực lẫn tiêu cực), tác giả cho thấy năng lực của một đứa trẻ được quyết định bởi môi trường sống nhiều hơn là bởi di truyền. Những trải nghiệm thời thơ ấu sẽ là nền tảng cho hành động và cách tư duy của trẻ sau này. Ví dụ, đứa trẻ có cha và mẹ là giáo sư cũng sẽ có khuynh hướng yêu thích việc nghiên cứu khoa học, hay đứa trẻ sống trong một bầy thú lớn lên sẽ trở thành thú,…
Vì nhận thức không ngừng phát triển từ khi lọt lòng nên câu nói “vẫn còn sớm với nó” chính là câu hỏi cản trở sự phát triển của trẻ. Theo giáo sư, nhà tâm lý học và triết học Piaget, những đứa trẻ sơ sinh bú mọi thứ chúng được cho ăn nhưng chỉ sau 20 ngày chúng có thể phân biệt được vị của các loại sữa và chỉ chọn loại thân thuộc với chúng.
Và cũng vì trẻ vô cùng nhạy cảm với môi trường xung quanh nên phụ huynh cần thật cẩn trọng khi giao con cho người khác chăm sóc. Tác giả dành nhiều lời khuyên cho việc nuôi dạy trẻ nhỏ như bế trẻ nhiều hơn, lắng nghe và đáp lại những tiến ê a của trẻ, không áp đặt việc giáo dục trẻ theo bất cứ kênh nào,..
Chương 3: Giáo dục mẹ từ thời ấu thơ – Chỉ người mẹ mới có thể làm được. Cách để trở thành một người mẹ tuyệt vời.
Theo văn hóa Á Đông, việc sinh con ra, sát sao theo dõi con từng khoảnh khắc, chỉ bảo cho con những điều nhỏ nhặt đầu tiên, không ai khác chính là người mẹ. Đặc biệt là trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, việc chăm sóc và giáo dục trẻ gần như phụ thuộc hoàn toàn vào mẹ. Do vậy, có thể nói, việc đứa trẻ sẽ trở thành một người như thế nào khi lớn lên phụ thuộc rất nhiều vào người làm mẹ.
Điểm đặc biệt trong phương pháp giáo dục tuổi ấu thơ của Ibuka Masaru là việc dạy con phải bắt đầu từ dạy mẹ. Mẹ phải tự mày mò, tìm hiểu, suy nghĩ cách thức giáo dục tốt nhất cho trẻ. Bởi trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, trẻ hoàn toàn không có khả năng chọn lọc đâu điều cần học tập.
Cái bẫy lớn nhất trong giáo dục trẻ nhỏ là việc phụ huynh, đặc biệt là mẹ, dành sự chú tâm thái quá, vô tình áp đặt những kỳ vọng, mong muốn hảo huyền của bản thân lên trẻ. Từ đó dẫn đến sự độc đoán trong phương thức giáo dục. Nguyên nhân đến từ việc các bà mẹ thường đóng cửa ở nhà một mình, cả ngày phải quay cuồng với việc chăm trẻ và hàng tá công việc nhà.
Một lần nữa, giáo dục trẻ thời ấu thơ không hướng đến việc tạo nên một thiên tài mà chỉ đặt mục tiêu phát triển toàn diện, khai phóng tài năng cho đứa trẻ. Vì thế, mẹ sẽ không đóng vai trò là người thúc ép hay áp đặt những quy tắc khắc nghiệt lên bé. Mẹ cần kiên trì bên cạnh bé, cho bé môi trường phong phú để trẻ phát hiện và phát huy niềm đam mê và định hướng cá nhân.
Cần lưu ý rằng, khai phóng tiềm năng cho trẻ thông qua giáo dục thời ấu thơ không phải là cố gắng nhồi nhét một cách thô bạo thật nhiều kiến thức và tham vọng từ cha mẹ vào bé.
Dù được viết từ năm 1971, nhưng “Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn” vẫn là cẩm nang gối đầu của rất nhiều cha mẹ Nhật bởi tính ứng dụng cao. Giống như nhận xét của Tago Akira, giáo sư danh dự trường Đại học Chiba, rằng: “Cuốn sách ‘cổ điển’ này không chỉ đơn thuần là cuốn sách cũ, mà với bất kỳ thời đại nào nó cũng để lại ấn tượng sâu sắc, đưa ra phương châm sống cho mọi người. Cuốn sách này gửi gắm những lý luận về giáo dục trẻ tuổi ấu thơ, khiến nó giống như một cuốn kinh thánh về giáo dục trẻ sớm và ý nghĩa chân thực của nó càng giống như tính “cổ điển” của nó càng về sau càng tỏa sáng”.
Bản thân Ibuka Masaru thì cho rằng: “Tất cả những gì tôi nói trong quyển sách này đều xuất phát từ những suy nghĩ cơ bản có kết hợp chặt chẽ với phương pháp luận, để đáp ứng mong đợi của các bậc cha mẹ. Nhưng nó không có nghĩa những gì được viết ra đều đúng hoàn toàn hay không có chỗ để phản biện. Tuy nhiên, điều tôi mong muốn là những ý kiến thảo luận về nuôi dạy trẻ thơ, đặc biệt là nuôi dạy trẻ từ 0 tuổi ở cuốn sách này sẽ được áp dụng và tiến hành ở Nhật và trên thế giới. Ngoài ra, tôi tin rằng cuốn sách sẽ phát huy đầy đủ vai trò như người dẫn đường chỉ lối cho các bậc cha mẹ”.
Ngay từ khi bắt đầu biên soạn cuốn sách, tác giả Ibuka mong muốn mang đến cho các bậc làm cha làm mẹ trên toàn thế giới bộ cẩm nang chăm sóc và giáo dục trẻ ngay từ khi lọt lòng. Có lẽ vì thế, cuốn này thực sự cần thiết với các bạn độc giả đã, đang và sẽ đón nhận thiên chức thiêng liêng của người cha – người mẹ.
Trên đây là tổng hợp những nội dung thú vị của chúng tôi về quyển sách “Chờ đến mẫu giáo thì đã muộn”. Hy vọng nội dung này sẽ mang đến cho bạn những kiến thức và thông tin hữu ích. Nếu yêu thích những nội dung chúng mình chia sẻ, hãy nhấn like, subscribe để có thể đón xem những video sớm nhất nhé! Tạm biệt và hẹn gặp lại…
